پاهای مصنوعی یا پروتزها می‌توانند به افرادی که دچار قطع پا شده اند کمک کنند تا راحت تر حرکت کنند. آنها عملکرد و حتی گاهی اوقات ظاهر یک پای واقعی را به شما هدیه خواهند داد. برخی افراد هنوز برای راه رفتن با پای مصنوعی به عصا یا واکر نیاز دارند، در حالی که برخی دیگر می‌توانند به راحتی و بدون هیچ گونه کمکی راه بروند.

اگر قطع اندام تحتانی دارید یا به زودی دچار آن خواهید شد، احتمالاً یک پای مصنوعی گزینه ای است که به باید به آن فکر کنید.

آیا پروتز پا برای همه مناسب است؟

در حالی که بسیاری از افراد مبتلا به از دست دادن اندام با پاهای مصنوعی خود به خوبی کنار آمده و از آنها استفاده می‌کنند، با این حال نمی‌توان گفت که همه افراد هم همینطور خواهند بود.

نوع قطع عضو (بالای زانو یا زیر زانو) نیز می‌تواند بر تصمیم شما و نتیجه انجام پروتز پا تأثیر بگذارد. به طور کلی استفاده از پای مصنوعی زیر زانو راحت تر از پروتز بالای زانو است. اگر مفصل زانو دست نخورده باشد، پای مصنوعی به تلاش بسیار کمتری برای حرکت نیاز دارد و امکان تحرک بیشتر را برای شما فراهم خواهد کرد.
دلیل قطع عضو هم خود یک عامل مهم است، زیرا ممکن است بر سلامت اندام باقی مانده تأثیر بگذارد.

سلامت جسمانی و سبک زندگی شما نیز مهم است که باید در نظر گرفته شود. اگر فعالیت زیادی نداشتید و مثلاً به دلیل بیماری عروق محیطی یا دیابت پای خود را از دست دادید، بیشتر با پروتز دست و پنجه نرم خواهید کرد تا فردی که بسیار فعال بود اما یک عضو خود را در تصادف رانندگی از دست داد.

وقتی صحبت از قطع عضو می‌شود، هر فردی می‌تواند نظر منحصر به فرد خودش را داشته باشد، چون برخی افراد ترجیح می‌دهن با پای قطع شده زندگی کنند ولی به پروتز پا روی نیاورند و بلعکس که هردوی این موارد کاملا به خود فرد بستگی دارد. در نهایت تصمیم برای انجام پروتز یک تصمیم شخصی است که البته انجام آن مزایای بسیار بیشتری از انجام ندادن آن خواهد داشت.

برای به دست آوردن تیپ مناسب و تناسب اندام، مهم است که با متخصص پروتز خود همکاری نزدیک داشته باشید، ارتباطی که ممکن است مادام العمر ادامه داشته باشید.

اجزای پای مصنوعی را بشناسید

اگر پزشک شما یک پای مصنوعی را برایتان تجویز کند، ممکن است ندانید که برای کار با آن باید از کجا شروع کنید. مطلبی که در ادامه آورده شده است کمک می‌کند تا درک کنید که چگونه قسمت های مختلف یک پروتز با هم کار می‌کنند:

خود پای مصنوعی از مواد سبک وزن و در عین حال بادوام ساخته شده است. بسته به محل قطع عضو، پا ممکن است دارای مفاصل زانو و مچ پا باشد یا نباشد.
سوکت، یک قالب دقیق از اندام باقیمانده شما است که به خوبی روی اندام قرار می‌گیرد. این قسمت به اتصال پای مصنوعی به بدن شما کمک می‌کند.
سیستم تعلیق نحوه اتصال پروتز است، چه از طریق مکش آستین، تعلیق/مکش خلاء یا قفل دیستال از طریق پین یا بند.
گزینه های متعددی برای هر یک از اجزای فوق وجود دارد که هر کدام مزایا و معایب خاص خود را دارند. برای داشتن تیپ مناسب و تناسب اندام، همکاری نزدیک با متخصص پروتز بسیار مهم است.

متخصص پروتز یک متخصص مراقبت های بهداشتی است که در اندام مصنوعی تخصص دارد و می‌تواند به شما در انتخاب اجزای مناسب کمک کند. قرار ملاقات های مکرری خواهید داشت، به خصوص در ابتدای انجام پروتز پا.

پس از انجام پروتز چه اقداماتی لازم است؟

هنگامی که اجزای پای مصنوعی خود را انتخاب کردید، برای تقویت پاها، بازوها و سیستم قلبی عروقی خود نیاز به توانبخشی دارید، زیرا راه رفتن با اندام جدید خود را با آن یاد خواهید گرفت.

شما از نزدیک با پزشکان توانبخشی، فیزیوتراپ ها و کاردرمانگران کار خواهید کرد تا یک برنامه توانبخشی بر اساس اهداف حرکتی خود ایجاد کنید. بخش بزرگی از این برنامه این است که پای سالم خود را در فرم خوب نگه دارید. پای سالم شما به اندازه طلا می‌ارزد.

آیا کار با پای مصنوعی سخت است؟

یادگیری راه رفتن و کار کردن با پای مصنوعی می‌تواند یک چالش باشد. حتی پس از پایان توانبخشی اولیه، ممکن است باعث شود که مشکلاتی را تجربه کنید که متخصص پروتز و تیم توانبخشی می‌توانند به راحتی به شما در مدیریت آنها کمک کنند. موانع رایج عبارتند از:
تعریق بیش از حد (هیپرهیدروزیس)، که می‌تواند بر تناسب پروتز تأثیر بگذارد و منجر به مشکلات پوستی شود.
تغییر شکل باقیمانده اندام. این مورد معمولاً در سال اول پس از قطع عضو اتفاق می‌افتد، زیرا بافت به شکل دائمی‌تر خود می‌نشیند و ممکن است بر تناسب سوکت تأثیر بگذارد.

ضعف در اندام باقی مانده، که ممکن است استفاده از پروتز را برای مدت طولانی دشوار کند.

درد اندام فانتوم می‌تواند آنقدر شدید باشد که بر توانایی شما در استفاده از پروتز تأثیر بگذارد.

که البته اگر زیر نظر متخصص آن باشید هیچ یک از این مشکلات ایجاد نخواهند شد.

درد اندام فانتوم چیست؟

درد اندام فانتوم یا دردی که به نظر می‌رسد از اندام قطع شده ناشی شود، یک مشکل بسیار واقعی است که ممکن است پس از قطع عضو با آن مواجه شوید. حدود ۸۰ درصد از افراد مبتلا به قطع عضو، درد فانتوم اندام را تجربه می‌کنند که دلیل مشخصی ندارد، اگرچه درد در اندام قبل از قطع عضو ممکن است یک خطر باشد.
آینه درمانی، که در آن تمرینات را با آینه انجام می‌دهید، ممکن است به انواع خاصی از درد اندام فانتوم کمک کند. نگاه کردن به خود در آینه حضور پای قطع شده را شبیه‌سازی می‌کند، مغز را فریب می‌دهد تا فکر کند هنوز پای شما آنجاست و درد را متوقف می‌کند.
در موارد دیگر، درد اندام فانتوم ممکن است ناشی از بیماری دیگری باشد که اندام باقیمانده را تحت تاثیر قرار می‌دهد، مانند سیاتیک یا نوروما. پرداختن به این دلایل ریشه ای می‌تواند به از بین بردن درد فانتوم کمک کند.

نیازهای پای پروتز شده

در برخی مواقع، ممکن است متوجه شوید که با پروتز پای فعلی خود به اندازه ای که می‌خواهید خوب عمل نمی‌کنید. شاید اندام باقیمانده شما تثبیت شده باشد و شما آماده باشید از یک پروتز موقت که چند ماه طول می‌کشد به پروتزی که می تواند سه تا پنج سال دوام بیاورد، تبدیل شوید.
شاید شما با حرکت بیشتر یا متفاوت از آنچه که پروتز برای آن طراحی شده است باعث آسیب دیدن پروتزتان شده اید. درد جدید، ناراحتی و عدم ثبات برخی از علائمی است که ممکن است زمان آن رسیده باشد که با متخصص پروتز خود تماس بگیرید تا نیازهای پای پروتز شده شما را برطرف کند.
ممکن است متخصص پروتز شما تنظیم تجهیزات فعلی یا تعویض یکی از اجزای آن را توصیه کند. یا ممکن است نسخه ای برای یک پای مصنوعی جدید دریافت کنید که به طور متوسط ​​هر سه تا پنج سال یکبار اتفاق می‌افتد. اگر باید اجزای جدیدی دریافت کنید، مهم است که برای درک نحوه عملکرد آنها وقت بگذارید. فیزیوتراپی می‌تواند به سازگاری با اجزای جدید یا پای مصنوعی جدید شما کمک کند.

پروتز پا همیشه در حال پیشرفت است

همیشه پیشرفت‌های جدیدی در فناوری اندام مصنوعی، مانند اجزای ریزپردازنده و فعالیت‌های خاص وجود دارد. اتصالات ریزپردازنده دارای تراشه های کامپیوتری و حسگرهایی هستند که راه رفتن طبیعی تری را به شما ارائه می‌دهند. حتی ممکن است حالت های مختلفی برای راه رفتن روی سطوح صاف یا بالا و پایین رفتن از پله ها داشته باشند.

همچنین پای مصنوعی تخصصی برای فعالیت‌های مختلف مانند دویدن، دوش گرفتن یا شنا وجود دارد که می‌توانید در صورت نیاز آن‌ها را تغییر دهید. در برخی موارد، پای مصنوعی روزمره شما می‌تواند توسط پروتز شما برای اهداف مختلف تغییر یابد.
مهم است به یاد داشته باشید که شما در پیمایش گزینه های مختلف پای مصنوعی تنها نیستید. تیم مراقبت شما به شما کمک می‌کند تا مزایا و معایب هر کدام را بسنجید و در مورد پای مصنوعی ایده آلی که با سبک زندگی شما مطابقت دارد تصمیم بگیرید.